Tiểu đường, hay còn gọi là đái tháo đường, là một loại bệnh lý xảy ra khi lượng đường huyết tăng cao, gây ra một số khó khăn cho người mắc bệnh. Trong bài viết này, Nhà thuốc Việt sẽ giới thiệu đến bạn đọc khái niệm, nguyên nhân và triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng cung cấp một số cách chữa và các lưu ý quan trọng khi mắc bệnh này. Mời các bạn cùng đọc!
Bệnh tiểu đường là gì?
Bệnh tiểu đường, hay đái tháo đường, là loại bệnh xuất hiện khi cơ thể không thể sử dụng đường huyết (glucose) hiệu quả. Glucose là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, và để sử dụng nó, cần có sự hỗ trợ của hormone insulin. Trong trường hợp tiểu đường, cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin một cách hiệu quả.
Kết quả là, lượng đường huyết tăng cao, gây nguy cơ cho nhiều vấn đề sức khỏe. Có hai loại chính của bệnh tiểu đường: loại 1, khi cơ thể không sản xuất insulin; và loại 2, khi cơ thể không sử dụng insulin đúng cách. Bệnh tiểu đường có thể ảnh hưởng đến cả người trưởng thành và trẻ em, và cần được kiểm soát thông qua chế độ ăn, tập luyện, và đôi khi còn cần dùng insulin hoặc thuốc.
Tiểu đường là lượng đường huyết tăng cao gây nguy cơ cho nhiều vấn đề sức khỏe
Đái tháo đường Típ 1
Đái tháo đường Típ 1, hay còn gọi là tiểu đường Típ 1, được xem là do phản ứng tự miễn nhiễm, khiến cơ thể không sản xuất insulin đủ. Người mắc bệnh cần phải sử dụng insulin nhân tạo hàng ngày suốt đời để kiểm soát mức đường huyết.
Đái tháo đường Típ 2
Đái tháo đường Típ 2 ảnh hưởng đến cách cơ thể sử dụng insulin. Khác với Típ 1, ở người mắc Típ 2, các tế bào trở nên đề kháng insulin, không phản ứng hiệu quả với insulin mặc dù cơ thể vẫn tạo ra nó. Điều này có thể kiểm soát thông qua thay đổi lối sống, chế độ ăn uống, thuốc, và đôi khi cả insulin.
Đái tháo đường Thai kỳ
Đái tháo đường Thai kỳ xảy ra ở phụ nữ mang thai, khi cơ thể trở nên ít nhạy cảm hơn với insulin. Tuy nhiên, không phải tất cả phụ nữ mang thai đều mắc bệnh này, và thường bệnh có thể tự giảm sau khi sinh.
Tiền đái tháo đường
Mức đường huyết bình thường khi đói là 70-99 mg/dL (3,9 – 5,6 mmol/L). Nếu chỉ số nằm giữa 100-125 mg/dL (5,6 – 6,9 mmol/L), có thể được chẩn đoán là tiền đái tháo đường. Đây là tình trạng có thể phát triển thành đái tháo đường Típ 2, đặc biệt khi có các yếu tố như thừa cân, gia đình có người mắc tiểu đường, thấp HDL cholesterol, tăng huyết áp, thai kỳ đái tháo đường, buồng trứng đa nang, tuổi trên 45, ít vận động, hút thuốc lá. Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống có thể được yêu cầu để ngăn chặn tiến triển thành đái tháo đường Tuýp 2, và nếu cần, thuốc cũng có thể được kê đơn.
Triệu chứng của bệnh tiểu đường giai đoạn đầu
Đi tiểu thường xuyên
Phần lớn người bình thường thường có thói quen đi tiểu từ bốn đến bảy lần mỗi ngày. Nếu tần suất đi vệ sinh của bạn nhiều hơn, đặc biệt là khi thức dậy nhiều lần trong đêm để đi tiểu, đó có thể là một tín hiệu cho thấy thận của bạn đang làm việc chăm chỉ hơn để loại bỏ đường dư thừa từ máu.
Việc thường xuyên đi tiểu vào ban đêm, mặc dù trước đó bạn đã hạn chế lượng nước thường uống và tránh các thức uống chứa caffeine, rượu, bia sau 7 giờ tối, có thể là một dấu hiệu của tình trạng không bình thường.
Tiểu nhiều lần vào ban đêm có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu đường
Đói và khát liên tục
Nếu bạn uống hơn 4 lít nước mỗi ngày mà vẫn cảm thấy khát thì đây có thể là dấu hiệu của mức đường trong máu tăng cao. Khi lượng đường trong máu không thể nhập vào tế bào để tạo ra năng lượng, tế bào sẽ phát tín hiệu đến não bộ, gửi thông điệp rằng cơ thể đang thiếu năng lượng. Do đó, một trong những triệu chứng tiểu đường ở giai đoạn đầu có thể là cảm giác đói và khát liên tục, ngay cả khi bạn vừa ăn xong.
Suy nhược cơ thể, tê bì chân tay
Suy nhược và mệt mỏi là một trong những dấu hiệu của tiểu đường giai đoạn đầu. Khi glucose không thể được chuyển vào tế bào để tạo ra năng lượng, đồng thời thận phải làm việc nặng nhọc để loại bỏ lượng đường dư thừa trong máu, điều này có thể dẫn đến cảm giác mệt mỏi ở người bệnh.
Ngoài ra, lượng đường trong máu tăng cao cũng có thể gây tổn thương cho các đầu dây thần kinh, đặc biệt là ở ngón tay và ngón chân. Do đó, một trong những triệu chứng tiểu đường ở giai đoạn đầu có thể là cảm giác tê bì và châm chích ở đầu tay chân mà không rõ nguyên nhân.
Triệu chứng tiểu đường ở giai đoạn đầu là cảm giác tê bì và châm chích đầu tay chân
Ngứa da
Tuần hoàn máu kém do tiểu đường và mất nước, chủ yếu là do việc đi tiểu thường xuyên, có thể dẫn đến tình trạng da khô và gây ngứa ngáy. Do đó, nếu bạn trải qua tình trạng da quá khô mặc dù đã duy trì việc uống nước nhiều hơn, và cảm thấy ngứa ngáy liên tục, điều này cũng có thể là một dấu hiệu đáng chú ý của tiểu đường.
Nhiễm trùng đường tiết niệu và nhiễm nấm
Nồng độ đường tăng cao trong nước tiểu tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn và nấm men. Do đó, người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ cao hơn so với người bình thường khi phải đối mặt với các vấn đề như nhiễm trùng đường tiểu và nhiễm nấm.
Triệu chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu có thể bao gồm cảm giác nóng rát khi đi tiểu, nước tiểu trở nên đục, sẫm màu, hoặc có mùi khó chịu. Trong khi đó, nhiễm nấm âm đạo thường đi kèm với ngứa, rát, và tiết dịch không bình thường.
Thống kê cho thấy, người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn gấp đôi so với người không mắc bệnh.
Nếu bạn phát hiện những triệu chứng này, việc điều chỉnh chế độ ăn uống bằng cách giảm chất đạm, tăng cường rau xanh, tránh đồ uống có đường, và đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày có thể giúp cải thiện tình trạng. Tuy nhiên, nếu triệu chứng vẫn kéo dài, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để loại trừ nguy cơ bệnh tiểu đường nặng hơn.
Nhiễm trùng đường tiết niệu và nhiễm nấm có thể là nguyên nhân gây tiểu đường
>>> Xem thêm: Người tiểu đường nên ăn trái cây gì? Top 14 loại trái cây tốt cho người tiểu đường
Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường típ 1
Nguyên nhân của tiểu đường típ 1 chủ yếu xuất phát từ hệ miễn dịch tấn công các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy, dẫn đến giảm nồng độ insulin trong cơ thể. Với lượng insulin quá thấp, glucose không thể được chuyển đến tế bào mà tiếp tục lưu lại trong máu, gây tăng chỉ số đường huyết. Tuy nhiên, nguyên nhân chính xác của bệnh vẫn chưa được xác định, và một số giả thuyết cho rằng yếu tố di truyền và môi trường có thể đóng vai trò quan trọng.
Bệnh tiểu đường típ 2 và tiền đái tháo đường
Trong trường hợp của tiểu đường típ 2 và tiền đái tháo đường, tế bào cơ thể trở nên đề kháng với insulin và tuyến tụy không thể sản xuất đủ insulin để vượt qua sự đề kháng này. Kết quả là glucose tích tụ trong máu, gây tăng đường huyết. Mặc dù nguyên nhân chính xác của tiểu đường típ 2 vẫn là một ẩn số, các yếu tố như di truyền, môi trường, thừa cân, tuổi tác, thiếu vận động và các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến bệnh lý này.
Bệnh tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ xuất hiện khi hormone do thai kỳ tạo ra làm tăng sự đề kháng của cơ thể với insulin. Tuy nhiên, thường tuyến tụy vẫn có thể sản xuất đủ insulin để vượt qua sự đề kháng này. Trong một số trường hợp, tuyến tụy không đủ sản xuất insulin, dẫn đến tăng đường huyết và phát sinh tiểu đường thai kỳ.
Tiểu đường giai đoạn đầu có chữa khỏi được không?
Cả Tây y và Đông y đều đã có những bước tiến quan trọng thông qua các nghiên cứu, nhưng vấn đề "Bệnh tiểu đường giai đoạn đầu có chữa được không?" vẫn là một thách thức lớn và còn nhiều cơ hội để khám phá trong tương lai.
Theo Giáo sư Thái Hồng Quang, Chủ tịch Hội Nội tiết và Đái tháo đường Việt Nam, hiện tại, bệnh tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2 vẫn chưa thể được chữa khỏi hoàn toàn, dù bệnh nhân mới mắc hay đã mắc trong thời gian dài, do nguyên nhân của bệnh rất phức tạp.
Đối với tiểu đường tuýp 1, khi đảo tụy - nơi sản xuất insulin - bị phá hủy và không thể tiết insulin, việc chữa khỏi chỉ có thể dựa vào cấy ghép.
Với tiểu đường tuýp 2, vấn đề không chỉ là đường huyết tăng cao mà còn liên quan đến rối loạn chuyển hóa tế bào ở cấp phân tử. Nếu bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn sớm (tiền tiểu đường) khi chỉ có kháng insulin và được điều trị tích cực bằng chế độ ăn uống, tập thể dục, và thuốc, có cơ hội chữa khỏi. Tuy nhiên, nếu phát hiện ở giai đoạn muộn và đã chẩn đoán là tiểu đường tuýp 2, việc chữa trị trở nên khó khăn. Tuyến tụy suy kiệt, kết hợp với kháng insulin và rối loạn chuyển hóa trong cơ thể, làm cho việc kiểm soát đường huyết trở nên khó khăn hơn, tăng nguy cơ bị biến chứng do lượng glucose trong máu không được kiểm soát đúng cách.
Bệnh nhi bị bệnh tiểu đường được bác sĩ thăm khám và điều trị
>>> Xem thêm: Đánh giá Top 6 máy đo đường huyết tốt nhất hiện nay
Cách chữa bệnh tiểu đường giai đoạn đầu hiệu quả
Điều trị bằng cách tập luyện và điều chỉnh chế độ ăn
Theo Ths. Bs Nguyễn Thị Thúy Hằng, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, Hà Nội, điều quan trọng là người bệnh không cần kiêng kỵ bất kỳ loại thực phẩm nào đối với người tiểu đường. Tuy nhiên, việc tuân thủ một số nguyên tắc ăn uống và điều chỉnh dựa trên từng trường hợp cụ thể đóng vai trò quan trọng để duy trì mức đường huyết ổn định.
Dưới đây là những lời khuyên cụ thể của bác sĩ Thúy Hằng:
- Bạn cần ăn đủ theo nhu cầu cơ thể, có thể dựa trên các chỉ số như cân nặng, chiều cao và mức độ hoạt động. Một cách đơn giản là ăn đủ sao cho cảm thấy no, không cần phải ăn quá mức.
- Việc bắt đầu bữa ăn bằng rau và canh trước khi ăn cơm và thực phẩm khác có thể giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường sau bữa ăn, giảm nguy cơ tăng đường huyết.
- Bạn cần bao gồm đầy đủ 3 nhóm chất dinh dưỡng: chất bột đường, chất béo và chất đạm. Régime ăn nên bao gồm nhiều rau xanh và trái cây tươi. Tránh ăn trái cây ngay sau bữa ăn chính, thay vào đó, hãy ăn chúng trong bữa ăn nhẹ để tránh tăng đường huyết.
Tập thể dục là một liều thuốc tự nhiên hiệu quả cho người tiểu đường. Tập thể dục thường xuyên 30 phút mỗi ngày giúp kích thích hoạt động insulin, tăng sự sử dụng đường trong cơ bắp, từ đó giảm mức đường huyết.
Chuyên gia Nội tiết Đái tháo đường cũng chỉ ra rằng, tập luyện kiên trì và đều đặn là một trong những cách quan trọng để giảm kháng insulin và quản lý hiệu quả bệnh tiểu đường giai đoạn đầu.
>>> Xem thêm: Các món canh tốt cho người tiểu đường giàu dinh dưỡng, thơm ngon, dễ nấu
Điều trị bằng thuốc
Trong quá trình kiểm soát đường huyết, sau khi điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và tập luyện không đạt hiệu quả mong muốn, bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc uống cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 2.
Có nhiều loại thuốc uống được sử dụng trong điều trị bệnh tiểu đường giai đoạn đầu, và chúng hoạt động dựa trên các cơ chế khác nhau. Các loại thuốc này bao gồm thuốc tăng hoạt tính của insulin, thuốc ức chế sự hấp thu đường sau khi ăn, cũng như thuốc kích thích tuyến tụy để tăng tiết insulin.
Điều trị bằng sản phẩm hỗ trợ điều trị
Việc sử dụng sản phẩm hỗ trợ điều trị cho người tiểu đường tuýp 2 trong giai đoạn đầu thường chứa các thành phần từ thảo dược như Tinh chất lá Xoài, lá Neem, Quế chi, Hoàng bá, Mướp đắng, và nhiều thành phần khác. Các sản phẩm này đã được nghiên cứu tại các nước như Ấn Độ và Trung Quốc, và được đánh giá có khả năng giảm và ổn định đường huyết an toàn và bền vững.
Theo Ths. Hoàng Khánh Toàn, Trưởng khoa Đông y tại Bệnh viện 108, Hà Nội, các thảo dược truyền thống này có khả năng ức chế hấp thụ đường sau khi ăn, kích thích tuyến tụy sản xuất insulin, và tăng khả năng dự trữ đường ở gan. Những ảnh hưởng này giúp ổn định đường huyết khi đói, ngăn chặn sự tăng cao của đường huyết sau khi ăn, đồng thời giảm chỉ số HbA1c, ổn định huyết áp và mức mỡ máu có hại.
Kết luận
Bài viết trên đã giúp bạn giải đáp về các triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng cung cấp thông tin hữu ích về nguyên nhân và triệu chứng của bệnh tiểu đường. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích được cho bạn trong việc xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng. Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe!
---------------------------------------------
Hệ thống Nhà Thuốc Việt luôn sẵn sàng phục vụ và đồng hành vì sức khỏe của bạn và gia đình!
- Website: nhathuocviet.vn
- Hotline/Zalo: 0985508450
- Fanpage: fb.com/hethongnhathuocviet
- Địa chỉ chi nhánh 1: Số 596 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 11, TP HCM
- Địa chỉ chi nhánh 2: Số 979 Phan Văn Trị, Phường 7, Quận Gò Vấp, TP HCM