Bạn có đang gặp phải cơn đau khuỷu tay kéo dài, gây khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày? Đó rất có thể là dấu hiệu của bệnh viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay - một tình trạng phổ biến, nhưng thường bị bỏ qua. Bệnh gây ra bởi tổn thương tích tụ do lặp đi lặp lại động tác tại khuỷu tay.
Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng để ngăn ngừa bệnh tái phát, hãy tham khảo bài viết dưới đây từ Hệ thống Nhà thuốc Việt nhé.
Viêm điểm bám gân lồi ngoài xương cánh tay là gì?
Viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay (lateral epicondylitis) thường được biết đến với tên gọi "Tennis Elbow", là một tình trạng phổ biến gây ra đau và viêm ở khu vực xung quanh lồi cầu ngoài của xương cánh tay. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do sử dụng quá mức các gân duỗi ở cẳng tay. Những động tác lặp đi lặp lại như duỗi cổ tay kết hợp với động tác ngửa và sấp tay sẽ gây ra những vi tổn thương và làm thoái hóa các gân này. Quá trình thoái hóa này kéo dài sẽ gây ra tình trạng viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay và gây ra nhiều đau đớn cho người bệnh.
Cấu trúc gân vùng khuỷu tay
Khớp khuỷu tay là một khớp phức tạp bao gồm ba xương chính: xương cánh tay (humerus), xương quay (radius) và xương trụ (ulna). Lồi cầu, thuộc đoạn dưới của xương cánh tay, là chỗ lồi xương hai bên khuỷu tay. Lồi cầu ở phía ngoài, thường được gọi là lồi cầu ngoài, là điểm bám của nhiều gân và dây chằng quan trọng.
Cơ, dây chằng và gân giữ vai trò quan trọng trong việc giữ khớp khuỷu và cánh tay lại với nhau, đảm bảo sự ổn định và linh hoạt của khớp. Gân duỗi cổ tay quay ngắn là một trong những gân quan trọng vùng khuỷu và thường bị viêm trong trường hợp viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay. Gân này chịu trách nhiệm chính cho việc duỗi cổ tay và ngón tay, và do đó thường xuyên phải chịu áp lực lớn từ các hoạt động hàng ngày và vận động thể thao. Khi khuỷu tay uốn cong và duỗi thẳng, gân cọ xát vào lồi cầu ngoài có thể gây ra sự mài mòn dần dần của gân theo thời gian.
Vị trí tổn thương trong viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay
Nguyên nhân của bệnh
Lạm dụng quá mức các gân duỗi
Một trong những nguyên nhân gây viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay chính là lạm dụng quá mức, thường thấy ở các vận động viên chơi quần vợt. Các động tác lặp đi lặp lại và mạnh mẽ trong môn thể thao này gây áp lực lớn lên các gân duỗi ở cẳng tay, dẫn đến viêm.
Việc lặp đi lặp lại các động tác
Không chỉ các vận động viên, những người thực hiện các hoạt động hàng ngày đòi hỏi sự lặp đi lặp lại và mạnh mẽ của cơ cẳng tay hoặc duỗi cổ tay và bàn tay cũng có nguy cơ bị viêm lồi cầu ngoài khuỷu tay. Các nghề nghiệp như thợ sơn, thợ ống nước và thợ mộc thường phải thực hiện các động tác này liên tục, làm tăng nguy cơ viêm gân.
Do tuổi tác
Tuổi tác cũng là một yếu tố quan trọng. Hầu hết những người bị viêm lồi cầu ngoài khuỷu tay đều trong độ tuổi từ 30 đến 50, mặc dù bất kỳ ai cũng có thể mắc phải nếu có các yếu tố nguy cơ.
Không rõ nguyên nhân
Có nhiều trường hợp viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay không rõ nguyên nhân. Trong những trường hợp này, viêm có thể xuất hiện mà không có một nguyên nhân cụ thể nào được xác định.
Viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay thường gặp ở người chơi tennis
Các triệu chứng của bệnh
Viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay thường phát triển từ từ, và các triệu chứng sẽ dần trở nên nghiêm trọng hơn trong vài tuần hoặc vài tháng dù trước đó bạn không hề gặp chấn thương nào. Những triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Đau hoặc cảm giác nóng rát: Bạn có thể cảm thấy đau hoặc nóng rát ở phía ngoài của khuỷu tay.
- Sức nắm yếu: Bạn sẽ nhận thấy sức nắm của mình yếu đi, khiến việc cầm nắm các vật dụng trở nên khó khăn.
- Đau vào ban đêm: Đôi khi cơn đau có thể làm bạn khó ngủ vào ban đêm.
Những hoạt động hàng ngày như cầm vợt, vặn cờ lê, hay bắt tay đều có thể làm cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn. Thường thì cánh tay thuận của bạn sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất, nhưng cả hai cánh tay đều có khả năng bị viêm, gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.
Bệnh có gây ra biến chứng không?
Các biến chứng của viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay có thể bao gồm tái phát chấn thương khi hoạt động bình thường được tiếp tục, đứt gân do tiêm steroid lặp đi lặp lại và thất bại trong cải thiện bằng điều trị bảo tồn.
Viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay thường gây đau và khó chịu dai dẳng
Phương pháp chẩn đoán
Qua khám bệnh
Khi chẩn đoán viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay, bác sĩ thường bắt đầu bằng việc hỏi về tiền sử bệnh và triệu chứng của bạn. Đau thường xuất hiện ở khu vực lồi cầu ngoài của khuỷu tay và có liên quan đến các hoạt động hàng ngày hoặc nghề nghiệp đòi hỏi sử dụng cẳng tay và cổ tay lặp đi lặp lại. Các triệu chứng thường tái phát khi bạn thực hiện động tác xoay ngửa tay chống lại lực cản hoặc khi duỗi cổ tay, đặc biệt khi cánh tay được duỗi hoàn toàn.
Qua các xét nghiệm cận lâm sàng
Các phương tiện chẩn đoán hình ảnh hiếm khi cần thiết để chẩn đoán. Bác sĩ có thể đề nghị thêm các xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân khác gây đau khuỷu tay của bạn.
- Chụp X-quang: X-quang cung cấp hình ảnh rõ nét của các cấu trúc đặc, chẳng hạn như xương. Chúng có thể được thực hiện để loại trừ viêm khớp ở khuỷu tay.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Chụp MRI cung cấp hình ảnh của các mô mềm trong cơ thể, bao gồm cả cơ và gân. Bác sĩ có thể yêu cầu chụp MRI để xác định mức độ tổn thương trong gân hoặc loại trừ các chấn thương khác. Nếu nghi ngờ triệu chứng liên quan đến vấn đề ở cổ, MRI cổ có thể được yêu cầu để xem xét tình trạng thoát vị đĩa đệm hoặc viêm khớp cổ, những vấn đề này cũng có thể gây đau cánh tay.
- Điện cơ (EMG): Bác sĩ của bạn có thể yêu cầu đo điện cơ để loại trừ chèn ép thần kinh. Nhiều dây thần kinh có đường đi ngang qua khuỷu tay. Khi bị chèn ép chúng có thể gây ra các triệu chứng tương tự viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài.
Cách điều trị bệnh
Điều trị không phẫu thuật
Khoảng 80 đến 95% người bệnh có thể điều trị thành công viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay bằng các phương pháp không phẫu thuật. Các phương pháp này, khi được áp dụng đúng cách và kiên trì, có thể giúp giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người bị viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay. Dưới đây là những phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất:
- Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi là bước đầu tiên quan trọng trong việc điều trị. Bạn nên ngừng hoặc giảm bớt các hoạt động gây căng thẳng cho khuỷu tay trong vài tuần để giảm viêm và đau.
- Thuốc: Sử dụng thuốc giảm đau như Acetaminophen hoặc các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có thể giúp giảm đau và viêm.
- Vật lý trị liệu hoặc trị liệu nghề nghiệp: Các bài tập cụ thể có ích cho việc tăng cường cơ bắp của cẳng tay. Chuyên gia trị liệu của bạn có thể thực hiện siêu âm, massage bằng đá lạnh, hoặc các kỹ thuật kích thích cơ để cải thiện quá trình lành cơ.
- Nẹp: Sử dụng nẹp ở phía sau cẳng tay cũng có thể giúp giảm triệu chứng bằng cách giảm bớt áp lực lên gân và cơ bắp.
- Tiêm steroid: Tiêm steroid là một phương pháp chống viêm rất hiệu quả, giúp giảm đau nhanh chóng và tăng cường sức nắm. Tuy nhiên, lợi ích của tiêm steroid thường chỉ kéo dài trong ngắn hạn, từ hai đến sáu tuần. Bên cạnh đó việc tiêm steroid nên được sử dụng rất hạn chế cho người bệnh viêm lồi cầu ngoài xương cánh tay, vì việc sử dụng quá mức có thể làm yếu cấu trúc này theo thời gian.
- Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP): Tiểu cầu có nồng độ cao của các yếu tố tăng trưởng, có thể được tiêm vào khu vực bị ảnh hưởng để thúc đẩy quá trình chữa lành. PRP được lấy từ mẫu máu nhỏ của bệnh nhân và quay ly tâm để lấy tiểu cầu. Mặc dù hiệu quả của PRP chưa rõ ràng hoàn toàn, một số nghiên cứu đã cho thấy kết quả hứa hẹn.
- Liệu pháp sóng xung kích ngoài cơ thể: Sóng âm tạo ra vi chấn thương, thúc đẩy quá trình chữa lành tự nhiên của cơ thể. Một số nghiên cứu cho thấy liệu pháp này có thể hiệu quả trong việc điều trị viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài.
- Kiểm tra thiết bị: Nếu bạn tham gia vào môn thể thao dùng vợt, kiểm tra thiết bị là cần thiết. Bác sĩ có thể khuyến nghị bạn sử dụng vợt cứng hơn và dây căng lỏng hơn để giảm căng thẳng trên cẳng tay. Nếu bạn sử dụng vợt quá cỡ, chuyển sang vợt có đầu nhỏ hơn có thể giúp ngăn ngừa triệu chứng tái phát.
Điều trị không phẫu thuật được áp dụng thường xuyên trong viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay
Các bài tập phục hồi
Căng cơ gập cổ tay
- Cách thực hiện: duỗi cánh tay về phía trước, lòng bàn tay hướng lên. dùng tay kia kéo nhẹ các ngón tay xuống để duỗi cổ tay và cẳng tay.
- Thời gian: Giữ trong 15-30 giây.
Căng cơ duỗi cổ tay
- Cách thực hiện: Duỗi cánh tay về phía trước, lòng bàn tay hướng xuống. Dùng tay kia kéo nhẹ các ngón tay xuống để duỗi cổ tay và cẳng tay.
- Thời gian: Giữ trong 15-30 giây.
Uốn cổ tay
- Cách thực hiện: Cầm tạ nhẹ với lòng bàn tay hướng lên, cong và duỗi cổ tay từ từ.
- Số lần: 10-15 lần mỗi hiệp.
Uốn cổ tay ngược
- Cách thực hiện: Cầm tạ nhẹ với lòng bàn tay hướng xuống, cong và duỗi cổ tay từ từ.
- Số lần: 10-15 lần mỗi hiệp.
Tăng cường sức nắm
- Cách thực hiện: Bóp một quả bóng hoặc vật đàn hồi, giữ trong 5 giây.
Sấp và ngửa cổ tay
- Cách thực hiện: Cầm một vật nhẹ, xoay cổ tay từ lòng bàn tay hướng lên sang lòng bàn tay hướng xuống.
Căng ngón tay bằng dây cao su
- Cách thực hiện: Đặt dây thun quanh ngón tay và ngón cái, nhẹ nhàng mở rộng các ngón tay rồi khép lại.
- Lặp lại: 10 lần, 3 hiệp, 1-2 lần/ngày.
Điều trị bằng phẫu thuật
Phẫu thuật điều trị viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay thường được xem xét khi các phương pháp điều trị không phẫu thuật không mang lại kết quả sau 6 đến 12 tháng. Đối với vận động viên chuyên nghiệp, phẫu thuật có thể được cân nhắc sớm hơn, chỉ sau 3-6 tháng nếu không có cải thiện.
Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ loại bỏ phần gân bị tổn thương và nối lại gân khỏe mạnh vào xương. Thường thì bệnh nhân có thể về nhà trong ngày sau khi phẫu thuật. Tỷ lệ thành công của phương pháp này là từ 80 đến 90%, nhưng một số bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng mất sức mạnh sau phẫu thuật.
Lựa chọn phương pháp phẫu thuật
Phương pháp phẫu thuật tốt nhất cho bạn sẽ phụ thuộc vào phạm vi chấn thương, sức khỏe tổng quát và nhu cầu của từng cá nhân. Các phương pháp phổ biến bao gồm:
- Phẫu thuật mở: Đây là phương pháp phổ biến nhất, với một vết rạch nhỏ ở phía ngoài khuỷu tay để tiếp cận và sửa chữa gân bị tổn thương.
- Phẫu thuật nội soi: Sử dụng các dụng cụ nhỏ và camera để thực hiện phẫu thuật qua các vết rạch nhỏ hơn, giảm thiểu tác động lên các mô xung quanh.
Rủi ro phẫu thuật
Phẫu thuật không phải lúc nào cũng không có rủi ro. Các rủi ro có thể bao gồm:
- Tổn thương thần kinh và mạch máu.
- Cần phục hồi chức năng kéo dài.
Phục hồi chức năng sau phẫu thuật
Sau phẫu thuật, cánh tay của bạn có thể được cố định tạm thời bằng nẹp. Khoảng một tuần sau, các mũi khâu và nẹp sẽ được tháo bỏ. Sau đó, bạn sẽ bắt đầu các bài tập kéo giãn khuỷu tay để khôi phục tính linh hoạt. Khoảng hai tháng sau phẫu thuật, bạn sẽ bắt đầu các bài tập để tăng cường sức mạnh. Thời gian để trở lại các hoạt động thể thao thường là từ 4 đến 6 tháng sau phẫu thuật.
Có thể thấy phẫu thuật có thể là lựa chọn hiệu quả cho những bệnh nhân không đáp ứng với điều trị không phẫu thuật, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và khả năng vận động của họ. Tuy nhiên, quyết định phẫu thuật cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng cá nhân và tham vấn với bác sĩ chuyên khoa.
Phẫu thuật điều trị viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay có tỷ lệ thành công cao
Cách phòng ngừa chấn thương dẫn tới bệnh
Để ngăn ngừa viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay, bạn cần tránh lạm dụng khuỷu tay và dừng lại ngay nếu bắt đầu thấy biểu hiện đau khi hoạt động khuỷu. Dưới đây là một số việc mà bạn có thể làm để phòng tránh chấn thương viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay.
Biện pháp chung
- Thường xuyên tập luyện để đảm bảo cánh tay luôn khỏe mạnh và khớp được linh hoạt.
- Tránh các động tác lặp đi lặp lại của cánh tay và cổ tay.
- Sử dụng vai và cánh tay trên để giảm bớt áp lực lên khuỷu tay.
- Tránh uốn cong hoặc duỗi thẳng cánh tay hoàn toàn.
Tại nơi làm việc
- Giữ cổ tay thẳng, tránh làm việc với cổ tay cong.
- Nghỉ ngơi hợp lý, sử dụng bàn làm việc có độ cao phù hợp.
- Cầm công cụ với lực nắm vừa phải để giảm áp lực lên tay.
- Sử dụng búa có đệm để hấp thụ sốc nếu công việc yêu cầu.
Trong thể thao
- Luôn kéo giãn và làm ấm cơ thể trước khi tập luyện.
- Nhờ huấn luyện viên hướng dẫn kỹ thuật đúng cách để tránh chấn thương.
- Khi chơi tennis, sử dụng cú đánh trái tay bằng hai tay.
- Đảm bảo sử dụng bóng tennis mới và khô, tránh dùng bóng ướt hoặc "chết" để giảm áp lực lên khuỷu tay.
- Chọn thiết bị phù hợp với chiều cao và cân nặng của bạn khi chơi tennis và golf.
- Chườm đá lên khuỷu tay sau khi chơi các môn thể thao sử dụng cẳng tay để giảm viêm và đau.
Thường xuyên tập luyện là phương pháp hữu hiệu để phòng tránh chấn thương viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay
Kết luận
Viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài xương cánh tay có thể gây ra nhiều khó khăn và bất tiện trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, bằng cách nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị, bạn có thể quản lý và giảm thiểu tình trạng này hiệu quả.
Hãy nhớ rằng việc phòng ngừa và chăm sóc đúng cách là chìa khóa để duy trì sức khỏe khuỷu tay. Nhà Thuốc Việt luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn, cung cấp những thông tin và lời khuyên hữu ích để bạn có một cuộc sống khỏe mạnh và thoải mái hơn.
---------------------------------------------
Tài liệu tham khảo:
---------------------------------------------
Hệ thống Nhà thuốc Việt luôn sẵn sàng phục vụ và đồng hành vì sức khỏe của bạn và gia đình!
• Website: https://nhathuocviet.vn
• Hotline: 0985508450.
• Fanpage: https://fb.com/hethongnhathuocviet
• Địa chỉ số 1: Số 596 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 11, TP HCM.
• Địa chỉ số 2: Số 979 Phan Văn Trị, Phường 7, Quận Gò Vấp, TP HCM.