Thoái hóa đốt sống cổ: Những điều cần biết và phương pháp điều trị

Thoái hóa đốt sống cổ là bệnh lý xương khớp phổ biến và ngày càng trẻ hóa trong dân số ngày nay. Bệnh có diễn biến chậm và trải qua thời gian dài tuy không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng gây nhiều khó khăn cho người bệnh.

Thoái hóa đốt sống cổ thường có diễn biến chậm gây nhiều khó khăn cho người bệnh

Vậy thoái hóa đốt sống cổ là gì? Dấu hiệu bệnh ra sao? Và điều trị như  thế nào. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay tại đây.

Thoái hóa đốt sống cổ là gì?

Thoái hóa đốt sống cổ (Cervical spondylosis) là một bệnh lý về xương khớp, chỉ tình trạng các đốt sống tại vùng cổ bị tổn thương do ảnh hưởng của nhiều nguyên nhân khác nhau. Sự tổn thương có thể xảy ra đốt sống, đầu sụn, đĩa đệm và các tổ chức bao hoạt dịch gây ra các cơn đau ở vùng cổ gáy, đặc biệt là khi cử động, xoay hoặc ngửa -  cúi cổ.

Triệu chứng của thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ là bệnh lý có diễn tiến bệnh chậm do vậy ở các giai đoạn sớm triệu chứng của bệnh không rõ ràng. Hoặc có xuất hiện triệu chứng nhưng không đặc biệt và dễ hiểu lầm thành bệnh khác. Các triệu chứng chỉ biểu hiện rõ ràng ở giai đoạn muộn và bắt đầu có những tổn thương thực thể tại cột sống. Một số triệu chứng phổ biến của bệnh thoái hóa cột sống cổ là:

Đau nhức

Cảm giác đau nhức xuất hiện tại vùng cổ và các cơ xương khớp bắt đầu từ cột sống thoái hóa sau đó lan rộng ra toàn bộ xung quanh và khu trú nhiều quanh vùng cổ – gáy, vùng cổ – vai. Ở các trường hợp nặng các cơn đau có thể lan rộng lên vùng đầu tạo nên các cơn đau nhức vùng thùy chẩm, trán, đau lan rộng xuống cả hai bả vai, vùng cánh tay hoặc cả 2 bên gây khó chịu. 

Tùy thuộc vào giai đoạn và tình trạng của bệnh mà các cơn đau nhức có thể xảy ra dữ dội trong một vài giờ hay thời gian ngắn nhưng cũng có thể âm ỉ dài ngày từ ngày này qua ngày khác gây khó chịu cho người bệnh.

Khó vận động vùng cổ-vai gáy

Người bệnh thường cảm thấy khó khăn trong các hoạt động đơn giản như cúi, gập, ngửa hay xoay vùng cổ. Người bệnh sẽ cảm thấy vướng víu, khó chịu khi phải hoạt động vùng cổ. Đôi khi gây nên tình trạng vẹo cổ hoặc sái cổ khi cố gắng vận động vùng cổ

Cứng cổ vào buổi sáng

Đây là triệu chứng thường gặp khi người bệnh vừa thức giấc vào buổi sáng trong thời tiết lạnh, kết hợp với tư thế ngủ ban đêm không thuận lợi thì người bệnh có thể bị cứng cổ, bị đơ khó cử động vùng cổ hay khi bệnh nhân cúi gập, xoay hay ngửa cổ.

Nếu trường hợp nặng và cơn đau kéo dài liên tục khiến người bệnh không thể quay đầu sang trái hay sang phải, mà phải xoay cả người. Thậm chí gây ê ẩm cả vùng gáy hoặc mảng sau đầu. 

Chi trên mất cảm giác

Người bệnh cảm giác nặng nề hay thậm chí là đau tê kéo dài ở vùng vai xuống cánh tay. Bởi sự chèn ép đến rễ thần kinh của cột sống, sụn khớp thoái hóa. Làm bệnh nhân khó cảm nhận tình trạng nóng lạnh cũng như hạn chế khả năng vận động của tay như khó cầm nắm, khó thực hiện các động tác khéo léo . Ở trường hợp nặng có thể khiến bệnh nhân bị teo cơ, yếu liệt nếu không được chữa trị kịp thời.

Dấu hiệu Lhermitte

Dấu hiệu Lhermitte là triệu chứng của bệnh thoái hóa cột sống cổ đa xơ cứng. Đây là cảm giác khó chịu đột ngột như có luồng điện đi từ cổ xuống xương sống, lan sang ngón tay hoặc ngón chân. Tình trạng có thể trở nên nghiêm trọng nếu như bạn cúi cổ về phía trước.

Các triệu chứng khác

Trong trường hợp tổn thương ở các đốt sống C1 – C2 hoặc C4, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng nấc, ngáp, chóng mặt hoặc mất thăng bằng…

Nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ xảy ra là do nhiều nguyên nhân và trải qua quá tình diễn biến lâu dài tác động lên vùng cổ. Có những nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp cùng tác động gây ra bệnh lý này.

Tuổi tác

Thoái hóa đốt sống cổ chính là một ví dụ điển hình cho quá trình lão hóa tự nhiên trong cơ thể. Theo các nhà khoa học ở những người có độ tuổi từ 40 đến 50 tuổi là các đối tượng có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa đốt sống cổ cao nhất. Bởi ở giai đoạn này, quá trình lão hóa xương tự nhiên diễn ra ở tốc độ cao, khả năng phục hồi xương dần trở nên yếu hơn, không thể bù đắp lại được với quá trình lão hóa xương. Đây là nguyên nhân tự nhiên mà không ai có thể tránh khỏi,  nó xảy ra nhanh hay chậm phụ thuộc nhiều vào chế độ sinh hoạt và chăm sóc bản thân của người bệnh. 

Thường xuyên hoạt động sai tư thế

Đây là nguyên nhân chính gây thoái hóa đốt sống cổ xảy ra ở người trẻ tuổi. Chủ yếu bởi áp lực và tính chất công việc đặc thù của những người trẻ như làm công việc văn phòng ngồi trước màn hình máy tính quá lâu, ngồi vặn vẹo, ngủ gục trên bàn, hay duy trì một tư thế làm việc quá lâu, ít vận động, đi lại.

Hoạt động sai tư thế là một trong những nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống cổ

Ngoài ra do tính chất công việc phải cúi đầu hoặc thực hiện ngửa cổ quá nhiều hay thường xuyên mang vác vật nặng trên vai-cổ cũng gây ra ảnh hưởng đến vùng cột sống cổ thậm chí gây biến dạng cấu trúc cột sống và đẩy nhanh quá trình thoái hóa

Hoặc thói quen sinh hoạt không tốt như chỉ nằm 1 - 2 tư thế khi ngủ, không có thói quen chuyển mình. Lựa chọn gối kê không phù hợp như kê gối quá cao khi ngủ, hay sử dụng gối quá mềm làm vùng xương cổ chịu áp lực lớn trong thời gian dài.

Chế độ dinh dưỡng không khoa học

Ăn uống thiếu chất, sụt giảm hàm lượng canxi, vitamin, magie, sắt,… trong thực đơn hàng ngày hoặc thường xuyên sử dụng và lạm dụng rượu bia, thuốc lá, đồ ngọt, đồ uống có gas làm cột sống người bệnh dễ dàng bị thiếu dưỡng chất dẫn đến tình trạng thoái hóa xương khớp sẽ xảy ra.

Do di truyền

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu trong gia đình có người mắc bệnh về xương khớp, cột sống thì nguy cơ mắc bệnh của các thành viên còn lại sẽ cao hơn người bình thường

Do các chấn thương

Ở những người có tiền sử chấn thương tại vùng cổ do các nguyên nhân như lao động, tai nạn giao thông, chơi thể dục thể thao, sinh hoạt thường ngày đều có nguy cơ dẫn đến thoái hóa. Đặc biệt là trong trường hợp các vết thương không được điều trị tận gốc.

Dây chằng bị xơ hóa

Dây chằng có tác dụng nối các xương cột sống với nhau và có thể trở nên xơ hóa theo thời gian. Đây cũng là nguyên nhân gây ảnh hưởng tới cử động cổ, khiến vùng cổ cảm thấy căng và kém linh hoạt

Đĩa đệm và cột sống thay đổi

Việc thay đổi cấu trúc đĩa đệm và cột sống cũng là một quá trình lão hóa tự nhiên làm tăng nguy cơ thoái hóa cột sống cổ. Như là mất nước đĩa đệm, tăng sinh xương tạo thành gai xương, hoặc thoát vị đĩa đệm,…

Hậu quả và biến chứng của thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ là bệnh lý có diễn biến chậm, triệu chứng không rõ ràng và không gây nguy hiểm trực tiếp lên tính mạnh người bệnh nhưng sẽ làm sức khỏe người bệnh bị sụt giảm nghiêm trọng. Ngoài những cơn đau nhức dữ dội hoặc cơn đau kéo dài âm ỉ sẽ làm người bệnh cảm thấy căng thẳng, khó chịu thì thoái hóa đốt sống cổ còn gây ra những hậu quả và biến chứng nguy hiểm khác.

Cảm giác đau nhức 

Đây là hậu quả đầu tiên và dễ dàng nhận thấy ở người bị thoái hóa đốt sống cổ. Người bệnh luôn cảm thấy bứt rứt và nặng nề khu vực quanh cổ-vai gáy kèm theo cảm giác đau nhức.

Khó cử động vùng cổ-vai gáy

Đi kèm cảm giác đau nhức người bệnh sẽ gặp những hạn chế và khó khăn với các cử động rất đơn giản ở  xung quanh khu vực cổ như xoay cổ, quay cổ hoặc gập-ngửa cổ.

Rối loạn tiền đình

Người bệnh thường có các biểu hiện như mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn, mất ngủ, thậm chí là ngã quỵ do hoa mắt, chóng mặt. Đây là một hậu quả phổ biến và thường gặp nhất ở người bị thoái hóa cột sống cổ. Bởi cột sống thoái hóa tác động làm tổn thương lỗ tiếp hợp từ đó gây ra rối loạn tiền đình.

Rối loạn tiền đình – một trong những biến chứng của thoái hóa đốt sống cổ

Thoát vị đĩa đệm cổ

Ở bệnh nhân bị thoái hóa đốt sống cổ lâu ngày nhưng không điều trị, hoặc điều trị không dứt điểm có thể chuyển sang thoát vị đĩa đệm cổ. Lúc này quá trình chữa bệnh trở nên khó khăn và nguy cơ rối loạn cảm giác, rối loạn thực vật (đại tiểu tiện không tự chủ) hay bại liệt là rất cao.

Yếu và tê ở các vị trí từ cổ trở xuống

Đây chính là biến chứng nguy hiểm nhất. Đến một giai đoạn nhất định, tại khu vực cột sống cổ bị thoái hóa sẽ xuất hiện gai xương. Không gian tủy sống do đó cũng bị thu hẹp đáng kể gây ra biến chứng hẹp ống sống. Người bệnh thường có cảm giác tê, yếu cơ tại các chi và thân mình. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến liệt, mất khả năng vận động 

Các biện pháp điều trị bệnh thoái hóa cột sống cổ

Chính bởi những biến chứng nguy hiểm trên người bệnh  nên việc xác định chẩn đoán và điều trị thoái hóa đốt sống cổ từ sớm là điều rất cần thiết. Nhằm làm giảm sự đau nhức, duy trì các hoạt động tối thiểu của người bệnh. Giúp giảm thiểu các áp lực và giúp người bệnh có đời sống thoải mái. Bên cạnh đó giảm thiểu tổn thương thần kinh, tủy sống, ngăn ngừa các biến chứng bệnh nguy hiểm có thể xảy ra.

Những biện pháp đơn giản, người bệnh tự thực hiện được

Nghỉ ngơi, thư giãn

Khi thoái hóa cột sống cổ ở mức độ nhẹ thì người bệnh cần chú ý nghỉ ngơi nhiều hơn,có chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học như ăn uống đủ chất dinh dưỡng, tập thể dục nhẹ nhàng, giải tỏa căng thẳng trong cơ thể. Khi nằm nghỉ ngơi, cần kê gối sao cho thoải mái với độ cao vừa phải (không quá cao cũng không quá thấp).

Ở những người có đặc thù công việc phải ngồi quá lâu, sử dụng máy tính thời gian dài, không thể đứng lên và vận động nhiều thì có thể thực hiện một số bài tập tại chỗ đơn giản như bài tập gập cổ, xoay cổ, nhằm vận động linh hoạt cơ cổ, giúp giảm thiểu và đẩy lùi được triệu chứng đau nhức do thoái hóa đốt sống cổ gây ra.

Chườm nóng/ lạnh kết hợp các thảo dược

Phương pháp chườm nóng/ lạnh giúp lưu thông tuần hoàn máu và chế ngự cơn đau ở cổ. Đối với chườm nóng có thể kết hợp với các thảo dược dân gian khi chườm như sử dụng lá ngải cứu, lá lốt, gừng,..và muối hột rang nóng. Sau đó gói vào vải mỏng và chườm vào vị trí đau. Cần lưu ý nhiệt độ không quá cao tránh gây bỏng khu vực chườm. Sử dụng các thảo dược dân gian là phương pháp có tác dụng điều trị trong trường hợp bệnh không quá nghiêm trọng, chớm mắc với những triệu chứng nhẹ, chưa ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và vận động và có thể thực hiện an toàn trong thời gian dài.

Khác với chườm nóng việc chườm lạnh giúp làm cảm giác đau tức thời khiến người bệnh dễ chịu và thoải mái hơn nhưng không hề có tác dụng điều trị cho người bệnh. 

Sử dụng thuốc điều trị

Có nhiều loại thuốc đã được sử dụng trong điều trị thoái hóa đốt sống cổ như:

Việc sử dụng thuốc NSAID và các loại thuốc khác là lựa chọn mà nhiều bệnh nhân có xu hướng tự ý sử dụng.  Tuy nhiên thực tế nguyên nhân gây đau cột sống cổ xuất phát từ cấu trúc cột sống bị sai lệch. Vì vậy, dùng thuốc chỉ hỗ trợ “lành bệnh” tạm thời, hoàn toàn không hiệu quả trong chữa đau tận gốc.

Vật lý trị liệu

Các phương pháp vật lý trị liệu như kéo dãn, xoa bóp vùng hoặc điện sung giúp tăng cường sức cơ ở cổ và vai, từ đó giảm thiểu đáng kể các cơn đau. Tuy nhiên việc lựa chọn vật lý trị liệu, người bệnh cần tuân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa khớp – thần kinh, tránh vật lý trị liệu thô bạo, không đúng kỹ thuật khiến cho tình trạng bệnh càng nghiêm trọng.

Phẫu thuật

Khi các biện pháp điều trị đơn giản tại nhà hay sử dụng thuốc và vật lý trị liệu thất bại hoặc không cho kết quả tốt với bệnh nhân. Diễn tiến bệnh với các dấu hiệu và triệu chứng thần kinh có chiều hướng xấu đi như bệnh nhân cảm thấy yếu ở tay cần phẫu thuật để giải phóng chèn ép tạo thêm chỗ cho tủy sống và rễ thần kinh.

Phẫu thuật là biện pháp cuối cùng khi các biện pháp điều trị khác thất bại

Các phương pháp phẫu thuật có thể thực hiện như:

• Loại bỏ một phần của đốt sống.
• Hợp nhất một phần của cổ bằng cách ghép xương và phần cứng.

Bệnh thoái hóa cột sống cổ là một tiến trình thoái hóa tự nhiên theo tuổi tác, không có yếu tố nào có thể đảo ngược. Tuy nhiên, chúng ta có thể ngăn ngừa thoái hóa bằng cách chăm lo cho vấn đề sức khỏe mỗi ngày nhiều hơn xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, thường xuyên tập luyện thể dục ở cường độ vừa phải. Bên cạnh đó khi có dấu hiệu đau ở vùng cổ-vai gáy cần tiến hành thăm khám ngay và có phác đồ điều trị phù hợp nhằm giảm thiểu hậu quả và biến chứng của bệnh gây ra.

Nếu gặp bất kỳ khó khăn hay thắc mắc cần giải đáp, hãy liên hệ ngay đến Hệ thống Nhà thuốc Việt - với những kinh nghiệm nhiều năm trong việc tư vấn, cung cấp các sản phẩm hỗ trợ sức khỏe, chúng tôi tin rằng Hệ thống Nhà Thuốc Việt sẽ hỗ trợ bạn những thông tin đúng và phù hợp nhất.

Xem thêm: 

• Thoái hóa đốt sống cổ uống thuốc gì hiệu quả nhất?
• Thoái hóa đốt sống cổ nên ăn gì, kiêng ăn gì và những điều cần lưu ý