Sâm Ô Linh là một loại thảo dược quý giá từ thiên nhiên, đã được nhiều người yêu thích bởi những lợi ích vượt trội cho sức khỏe. Không chỉ nổi bật bởi giá trị dinh dưỡng cao, sâm Ô Linh còn ghi điểm bởi hương vị đặc trưng và sự đa dạng trong cách sử dụng. Vậy sâm Ô Linh có tác dụng gì? Sâm Ô Linh giá bao nhiêu 1kg? Hãy cùng Nhà thuốc Việt tìm hiểu về sâm Ô Linh và giải đáp các thắc mắc trên qua bài viết sau đây nhé.
Tổng quan về sâm Ô Linh
Sâm Ô Linh
Tên gọi của sâm Ô Linh
- Tên gọi: Sâm Ô Linh
- Tên khác: Nấm ô linh.
- Tên khoa học: Xylaria nigripes (Klotzsch.) Cooke
- Họ thực vật: Xylariaceae.
Sâm Ô Linh mọc ở đâu?
Khác các loại sâm khác, củ Sâm ô linh không mọc trong lòng đất mà chúng thường được tìm thấy trong những tổ kiến trắng, tổ mối bỏ hoang nằm rất sâu dưới lòng đất từ 1m - 2m.
Ở Việt Nam, loại sâm đã được tìm thấy ở một số tỉnh khu vực Tây Nguyên như Gia Lai, Đăk Lăk, Kon Tum, Lâm Đồng,… nhưng rất ít và rất hiếm có thể bắt gặp được loại sâm quý hiếm này.
Ngoài ra, sâm còn có ở 1 số khu vực thuộc Trung Quốc, Hàn Quốc… Ở Trung Quốc đây là một loại thảo dược cực kỳ quý hiếm, Sâm Ô linh hiện được bán trên thị thường với giá dao động từ 20.000 nhân dân tệ/1kg sâm (tức là khoảng 70 triệu Việt Nam đồng) với những cây loại 1.
Củ Sâm Ô Linh được tìm thấy trong những tổ kiến trắng, tổ mối bỏ hoang nằm rất sâu dưới lòng đất từ 1m - 2m
Đặc điểm của sâm Ô Linh
Sâm ô linh có hình dạng nhìn giống như củ khoai thâm đen nhưng tròn hơn, bề mặt cứng vừa, phía cuối có rễ dài mọc ra, nhìn như đuôi con chuột. Sâm ô linh vô cùng quý hiếm, thậm chí được ví như “vàng đen” do lớp vỏ ngoài màu đen, thịt bên trong màu trắng, kích cỡ đường kính củ trung bình khoảng từ 2cm đến 4cm, đặc biệt có những củ đường kính lên tới 7cm.
Sâm ô linh mọc đơn thân, nhưng thỉnh thoảng cũng bắt gặp các cây nấm phân nhánh từ gốc. Chiều cao mỗi cây sâm khoảng 3,5 đến 16cm. Ruột có màu trắng, đặc, sau đó sẽ chuyển dần sang màu tối. Cuống có chiều dài từ 1,5 đến 7cm, đường kính khoảng 1 đến 2,5 mm, có gân dọc, phần gốc mọc sâu vào lòng đất sau đó hình thành nên hạch nấm, phần đầu có dạng hình trụ tròn, phần đỉnh tròn, tù, vỏ ngoài có màu nâu xám khi còn non sau đó chuyển thành màu đen.
Bộ phận sử dụng
- Thân nấm: Thân nấm có tính chất xơ cứng và chắc chắn. Bộ phận này được sử dụng làm dược liệu quý, có giá trị trong lĩnh vực y học và sức khỏe. Thân nấm thường được thu hái và chế biến để tạo ra các sản phẩm dùng trong điều trị bệnh và bảo vệ sức khỏe.
- Quả nấm: Nấm Ô Linh có những quả nấm to, có đường kính trung bình từ 1cm đến 7cm. Quả nấm được sử dụng như một nguyên liệu trong nấu ăn và chế biến thực phẩm. Nó có thể được chế biến thành các món ăn ngon và bổ dưỡng.
- Chiết xuất và tinh chất: Nấm Ô Linh cũng có thể được chế biến thành các loại chiết xuất và tinh chất. Các phương pháp chiết xuất và tinh chất hóa giúp tách lấy các thành phần hữu ích từ nấm Ô Linh. Những chiết xuất và tinh chất này có thể được sử dụng trong sản xuất thuốc, mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe.
Thành phần hóa học của sâm Ô Linh
Thành phần hóa học trong sâm Ô Linh bao gồm:
- Saponin triterpenoid tetracyclic: chủ yếu là nhóm dammaran (còn gọi là ginsenosid). Có hơn 30 loại ginsenosid khác nhau đã được phân lập và xác định trong Sâm Ô Linh.
- Polysacarit.
- Protein.
- Sắt, Mangan và selenium.
Sâm Ô Linh có tác dụng gì? Công dụng của sâm Ô Linh đối với sức khỏe
Sâm Ô Linh được xem như một “siêu thực phẩm” với nhiều lợi ích vượt trội nhờ các thành phần hoạt chất đặc biệt. Dưới đây là các công dụng nổi bật của sâm Ô Linh đối với sức khỏe:
Tăng cường khả năng miễn dịch
Saponin và polysaccharides trong sâm Ô Linh giúp kích thích sản xuất các tế bào miễn dịch, nâng cao sức đề kháng. Việc sử dụng thường xuyên có thể hỗ trợ cơ thể chống lại các bệnh truyền nhiễm, vi khuẩn, và virus.
Cải thiện thị lực
Sâm chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin A và E, giúp bảo vệ tế bào mắt khỏi các tác nhân gây hại như tia UV hay gốc tự do. Đồng thời, nó giúp giảm mỏi mắt, hỗ trợ thị lực rõ ràng hơn, đặc biệt hữu ích cho những người thường xuyên làm việc với máy tính.
Sâm Ô Linh mang lại nhiều tác dụng tuyệt vời đối với sức khoẻ
Chống lão hóa
Các chất chống oxy hóa trong sâm Ô Linh như flavonoid và saponin giúp trung hòa gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa tế bào. Sử dụng sâm thường xuyên giúp cải thiện độ đàn hồi của da, làm da trở nên sáng mịn và trẻ trung.
Điều hòa lượng đường trong máu
Sâm Ô Linh hỗ trợ điều hòa lượng đường trong máu bằng cách cải thiện độ nhạy của insulin và giảm lượng glucose trong máu. Điều này đặc biệt quan trọng đối với người có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường hoặc đang trong quá trình kiểm soát bệnh.
Thúc đẩy tiêu hóa
Các enzym tự nhiên trong sâm Ô Linh giúp hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện chức năng dạ dày và ruột. Ngoài ra, nó còn giúp giảm triệu chứng khó tiêu, đầy hơi và cải thiện quá trình hấp thu chất dinh dưỡng.
Tăng cường trí nhớ
Nhờ chứa các hoạt chất như axit amin và saponin, sâm Ô Linh hỗ trợ tăng cường chức năng não bộ, cải thiện trí nhớ và khả năng tập trung. Sản phẩm rất phù hợp cho học sinh, sinh viên và người làm việc trí óc căng thẳng.
Giảm bớt lo lắng
Sâm Ô Linh có tác dụng an thần nhẹ, giúp giảm căng thẳng và lo âu. Thành phần hoạt chất trong sâm kích thích sản xuất serotonin – một hormone giúp thư giãn và mang lại cảm giác thoải mái.
Bảo vệ thần kinh
Saponin và các hoạt chất khác giúp bảo vệ tế bào thần kinh, ngăn chặn tổn thương do oxy hóa và các yếu tố gây hại từ môi trường. Điều này giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer hay Parkinson.
Chống ung thư
Một số nghiên cứu cho thấy, sâm Ô Linh có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư nhờ khả năng tăng cường miễn dịch và chống oxy hóa mạnh mẽ. Sâm còn giúp giảm tác dụng phụ của hóa trị hoặc xạ trị trong quá trình điều trị ung thư.
Cách dùng sâm Ô Linh hiệu quả nhất
Sâm Ô Linh là thảo dược đa năng, có thể được sử dụng linh hoạt theo nhiều cách khác nhau. Dưới đây là các phương pháp sử dụng phổ biến và hiệu quả:
Hãm trà
Hãm trà là cách sử dụng đơn giản, phù hợp để thưởng thức hàng ngày, giúp cơ thể hấp thu các dưỡng chất từ sâm Ô Linh một cách nhẹ nhàng.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch củ sâm, thái thành lát mỏng.
- Cho khoảng 5-7 lát sâm vào ấm trà.
- Rót nước sôi 90-95°C vào ấm, đậy kín và để hãm trong 10-15 phút.
- Uống nóng, có thể pha thêm lần thứ hai đến khi nước trà nhạt màu.
Lưu ý: Uống trà sâm vào buổi sáng giúp tỉnh táo và tăng năng lượng.
Có nhiều cách sử dụng sâm Ô Linh
Ngâm rượu
Ngâm rượu là phương pháp lưu giữ và khai thác tối đa hoạt chất của sâm Ô Linh, phù hợp với những người cần bồi bổ sức khỏe lâu dài.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch củ sâm, để nguyên hoặc thái lát mỏng.
- Chuẩn bị rượu trắng chất lượng cao (nồng độ 35-40%).
- Cho sâm vào bình thủy tinh, thêm rượu theo tỷ lệ 100g sâm: 1 lít rượu.
- Đậy kín bình, để nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Ngâm từ 3-6 tháng là có thể sử dụng.
- Liều lượng: Uống 20-30ml/ngày, tốt nhất là sau bữa ăn.
Ngâm mật ong
Sâm ngâm mật ong là cách kết hợp giữa vị ngọt tự nhiên của mật ong và dược tính của sâm, giúp tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện sức khỏe toàn diện.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch củ sâm, thái lát mỏng.
- Xếp các lát sâm vào hũ thủy tinh sạch, đổ mật ong nguyên chất vào sao cho ngập hết sâm.
- Đậy kín nắp và để nơi khô ráo, thoáng mát trong 2-4 tuần.
- Mỗi ngày, lấy 1-2 lát sâm ngâm mật ong nhai trực tiếp hoặc pha với nước ấm uống vào buổi sáng.
Một số cách khác
- Nấu cháo: Cắt nhỏ sâm Ô Linh, nấu chung với gạo tẻ, thịt gà, hoặc xương để tạo thành món cháo bổ dưỡng.
- Chế biến món ăn: Dùng sâm làm nguyên liệu cho các món hầm hoặc súp giúp tăng cường dưỡng chất trong bữa ăn.
- Sâm dạng bột: Nghiền củ sâm khô thành bột, pha với nước ấm uống trực tiếp hoặc thêm vào sữa, sinh tố.
Sâm Ô Linh giá bao nhiêu tiền 1kg?
Giá của sâm Ô Linh thường dao động tùy thuộc vào các yếu tố như chất lượng, độ tuổi, nơi thu hoạch, và phương pháp chế biến. Dưới đây là thông tin chi tiết về giá cả và các yếu tố ảnh hưởng:
Giá của sâm Ô Linh thường dao động tùy thuộc vào các yếu tố như chất lượng, độ tuổi, nơi thu hoạch, và phương pháp chế biến. Dưới đây là thông tin chi tiết về giá cả và các yếu tố ảnh hưởng:
Giá sâm Ô Linh tươi
Sâm Ô Linh tươi chưa qua chế biến có giá từ 3.000.000 - 5.000.000 VNĐ/kg. Các củ sâm lớn, lâu năm (từ 4-5 năm tuổi) có thể có giá cao hơn, dao động từ 6.000.000 - 8.000.000 VNĐ/kg.
Giá sâm Ô Linh khô
Sâm khô được chế biến qua quá trình sấy hoặc phơi, giữ lại hàm lượng dưỡng chất cao, thường có giá từ 8.000.000 - 10.000.000 VNĐ/kg, tùy vào chất lượng củ sâm và kỹ thuật chế biến.
Sản phẩm sâm chế biến
- Sâm ngâm mật ong: Giá trung bình từ 2.000.000 - 3.000.000 VNĐ/hũ (500g sâm tươi ngâm với mật ong nguyên chất).
- Sâm ngâm rượu: Giá dao động từ 4.000.000 - 7.000.000 VNĐ/bình, tùy thuộc vào dung tích và loại sâm.
- Bột sâm: Khoảng 1.000.000 - 1.500.000 VNĐ/100g, phù hợp để sử dụng hàng ngày.
Sâm Ô Linh là món quà tuyệt vời mà thiên nhiên ban tặng. Với sự đa dạng trong cách sử dụng cùng những lợi ích dài lâu, sâm Ô Linh đã trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình chăm sóc sức khỏe của mọi nhà.