Ăn cay là một thói quen phổ biến mang lại cảm giác kích thích vị giác và tạo ra những trải nghiệm độc đáo cho người thưởng thức. Tuy nhiên, đối với một số người, việc tiêu thụ thực phẩm cay lại đi kèm với các vấn đề tiêu hóa, trong đó đau bụng và tiêu chảy là những triệu chứng thường gặp. Vậy tại sao ăn cay lại có thể gây ra những vấn đề này? Những yếu tố nào trong thực phẩm cay tác động đến hệ tiêu hóa, và làm thế nào để giảm thiểu những tác dụng phụ không mong muốn này? Nhà thuốc Việt sẽ cùng bạn giải đáp những thắc mắc qua bài viết dưới.
Tại sao ăn thức ăn cay có thể gây ra tiêu chảy?
Tiêu hóa là một quá trình phức tạp và có tổ chức, bắt đầu từ khi thức ăn được đưa vào miệng cho đến khi cơ thể loại bỏ các chất thải. Ăn thức ăn cay, đặc biệt là những món có chứa ớt, có thể gây tiêu chảy do sự hiện diện của capsaicin – thành phần chính trong ớt, có tác dụng kích thích mạnh mẽ lên hệ tiêu hóa. Khi capsaicin vào dạ dày và ruột, nó kích thích một loại protein gọi là thụ thể vanilloid, khiến bộ não nhận tín hiệu về sự "đốt cháy" trong hệ tiêu hóa.
Lý giải thức ăn cay gây tiêu chảy
Để bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của nhiệt độ cao, bộ não phản ứng bằng cách kích thích ruột non nhanh chóng đẩy chất capsaicin qua đường ruột. Quá trình này khiến thức ăn di chuyển quá nhanh qua hệ tiêu hóa, không có đủ thời gian để hấp thụ nước và chất dinh dưỡng. Khi thức ăn đến trực tràng, sự vận động mạnh mẽ của ruột non khiến đại tràng không thể hấp thụ đủ nước, dẫn đến tình trạng tiêu chảy. Đặc biệt, đối với những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, capsaicin có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày và ruột, làm tình trạng tiêu chảy trở nên nghiêm trọng hơn.
3 nguyên nhân chính khiến ăn cay bị đau bụng tiêu chảy
Viêm loét dạ dày
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng đau bụng khi ăn cay là viêm loét dạ dày. Viêm loét dạ dày xảy ra khi lớp niêm mạc bảo vệ dạ dày bị sưng đỏ và tổn thương, làm cho dạ dày trở nên nhạy cảm hơn với các tác nhân bên ngoài, trong đó có thức ăn cay. Thông thường, axit trong dạ dày không gây hại vì niêm mạc dạ dày có khả năng bảo vệ tốt. Tuy nhiên, khi ăn cay nóng thường xuyên, các thành phần trong ớt, đặc biệt là capsaicin, sẽ kích thích tăng sản xuất axit dạ dày, gây ra sự kích ứng và viêm lớp niêm mạc. Điều này làm cho dạ dày trở nên dễ bị tổn thương, gây ra các triệu chứng như đau bụng, đau bao tử và cảm giác khó chịu. Đặc biệt, với những người có tiền sử viêm loét dạ dày, việc tiêu thụ thực phẩm cay có thể làm tình trạng viêm trở nên trầm trọng hơn, dẫn đến đau bụng nặng hơn.
Trào ngược dạ dày thực quản
Một nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng ăn cay bị đau bụng có thể là do bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Khi ăn thực phẩm cay, như ớt hay cà ri cay, capsaicin trong các món ăn này có thể kích thích dạ dày, gây ra hiện tượng trào ngược dịch vị từ dạ dày lên thực quản. Điều này không chỉ gây ra cảm giác ợ chua và ợ nóng, mà còn làm tăng cảm giác khó chịu ở dạ dày, dẫn đến đau bụng.
Ngoài ra, capsaicin còn được chứng minh là làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến thức ăn ở lại trong dạ dày lâu hơn. Khi thức ăn không thể tiêu hóa nhanh chóng, dạ dày phải làm việc nhiều hơn, gây ra cảm giác đầy bụng, khó tiêu, và có thể dẫn đến hiện tượng ợ chua, thậm chí là đau bụng. Những người có tiền sử trào ngược dạ dày thực quản càng dễ gặp phải tình trạng này khi tiêu thụ thức ăn cay.
>> Đọc thêm: 5 cách chữa trào ngược dạ dày bằng mật ong tại nhà đơn giản, hiệu quả
Ăn các thực phẩm không lành mạnh thường xuyên
Thói quen ăn uống không lành mạnh, đặc biệt là việc ăn các món cay kết hợp với đồ chiên, nhiều dầu mỡ hoặc thức ăn có độ axit cao, có thể gây kích ứng dạ dày và làm trầm trọng thêm các vấn đề tiêu hóa. Các món ăn cay chứa capsaicin có thể làm tăng tiết axit trong dạ dày, làm niêm mạc dạ dày trở nên nhạy cảm và dễ bị viêm. Khi kết hợp với thực phẩm giàu dầu mỡ hoặc có tính axit cao, như cà chua, giấm, hoặc các loại gia vị có độ chua, sẽ làm gia tăng gánh nặng cho dạ dày, khiến nó phải làm việc nhiều hơn để xử lý các chất này. Hệ quả là tình trạng đau bụng, khó tiêu, đầy hơi và tiêu chảy có thể xuất hiện. Thực phẩm chiên nhiều dầu mỡ cũng làm giảm khả năng tiêu hóa của dạ dày, làm cho ruột không thể hấp thu các chất dinh dưỡng hiệu quả và dễ gây rối loạn tiêu hóa.
Thực phẩm không lành mạnh gây đau bụng tiêu chảy
Một số lưu ý khi ăn đồ cay nóng
Khi ăn đồ cay nóng, có một số lưu ý quan trọng để tránh gặp phải các vấn đề về tiêu hóa hay sức khỏe:
Ăn cay ở mức độ vừa phải: Việc tiêu thụ gia vị cay một cách điều độ có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe, nhưng nếu ăn quá nhiều, có thể gây kích ứng dạ dày hoặc các vấn đề tiêu hóa.
Tránh ăn cay nếu mắc các bệnh lý về dạ dày hoặc ruột: Nếu bạn đang mắc hội chứng ruột kích thích, viêm dạ dày, đau dạ dày, hay các vấn đề liên quan đến mật, thận, huyết áp, bạn nên hạn chế ăn đồ cay nóng vì chúng có thể làm triệu chứng nặng thêm.
Không ăn cay khi bụng đói: Ăn cay khi bụng đói có thể làm tăng axit dạ dày, gây cảm giác đau và khó chịu.
Hạn chế ăn cay trước khi ngủ: Thực phẩm cay có thể làm tăng nhiệt độ cơ thể, gây khó ngủ và làm trầm trọng thêm chứng ợ nóng.
Hạn chế ăn đồ cay nóng
Ăn cay kết hợp với các món khác: Thêm các gia vị có vị chua, mặn, ngọt vào món ăn cay để cân bằng và giảm bớt tác động của các hợp chất cay.
>> Đọc thêm: Đau bụng quặn từng cơn kèm tiêu chảy buồn nôn là dấu hiệu của bệnh lý gì?
Kết luận
Các mẹo dân gian chữa tiêu chảy cho trẻ sơ sinh được nêu trên là những giải pháp tự nhiên, an toàn giúp làm giảm triệu chứng và hỗ trợ phục hồi sức khỏe cho bé. Tuy nhiên, khi áp dụng các phương pháp này, phụ huynh cần chú ý đến vệ sinh, liều lượng phù hợp và theo dõi sát sao phản ứng của trẻ. Nếu tình trạng tiêu chảy kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chăm sóc đúng cách và an toàn luôn là yếu tố hàng đầu trong việc bảo vệ sức khỏe của trẻ.
Nếu bạn muốn được tư vấn thêm về vấn đề này, hãy liên hệ ngay với các chuyên gia của Nhà Thuốc Việt bằng một trong các hình thức sau để được tư vấn nhanh chóng và tận tình:
- Hotline/zalo: 0985508450
- Link zalo: https://zalo.me/2326937184300810408
- Website: nhathuocviet.vn
- Hệ thống Nhà thuốc Việt:
Nhà Thuốc Việt số 1: 596 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 11, Tp.HCM
Nhà Thuốc Việt số 2: 979 Phan Văn Trị, Phường 7, Quận Gò Vấp, Tp.HCM