Thuốc hạ mỡ máu dùng bao lâu? Uống thuốc giảm mỡ máu có hại gì không?

Mỡ máu cao là một trong những nguyên nhân gây ra nhiều những căn bệnh nguy hiểm như cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch,… Hiện nay, số người mắc mỡ máu cao có xu hướng gia tăng. Do vậy, nhu cầu tìm hiểu về thuốc hạ mỡ máu của bạn đọc cũng gia tăng.

Vậy thuốc hạ mỡ máu là gì? Thuốc hạ mỡ máu dùng bao lâu? Uống thuốc giảm mỡ máu có hại gì không? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Bệnh rối loạn mỡ máu còn gọi bệnh mỡ máu cao hay máu nhiễm mỡ, tăng cholesterol máu. Ở những người bệnh được chẩn đoán mỡ máu cao sẽ có hiện tượng tăng thành phần mỡ gây hại và giảm thành phần mỡ bảo vệ cơ thể. Là tình trạng gia tăng cholesterol xấu (Lipoprotein tỷ trọng thấp – LDL) hay chất béo trung tính (triglycerides) hoặc cả hai ở trong máu.

Rối loạn lipid máu hay cao mỡ máu gây ra rất nhiều biến chứng trên người bệnh và ảnh hưởng đến đời sống người bệnh, mặc dù không gây ra tử vong trực tiếp cho người bệnh.

Xơ vữa động mạch là tình trạng lòng động mạch bị thu hẹp lại bởi các mảng xơ vữa. Mỡ máu tăng cao là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh xơ vữa động mạch. Đặc biệt tình trạng của người bệnh có thể trầm trọng và nguy hiểm hơn, dẫn đến hậu quả là thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim và tử vong khi ở người bệnh có cả 2 chỉ số cholesterol và triglyceride tăng.

Khi các thành phần mỡ gây hại tích tụ dần ở lớp trong của thành động mạch và càng ngày càng làm cho thành động mạch dày hơn, lòng động mạch bị thu hẹp lại dần, thành mạch trở nên cứng, khả năng đàn hồi kém dần, từ đó làm tăng áp lực lên thành mạch máu, lâu ngày cản trở quá trình lưu thông máu. Như vậy để cung cấp đầy đủ và duy trì đủ máu cho các hoạt động của cơ thể thì bắt buộc tim phải làm việc tích cực hơn. Tim cần tích cực co bóp, làm làm tăng nhịp tim, tăng sức co bóp cơ tim dẫn đến tình trạng cao huyết áp

Ở người bệnh bị mỡ máu cao, sự hình thành các mảng xơ vữa theo thời gian ngày càng nhiều hơn, gây hẹp các mạch máu, đồng thời các mảng xơ vữa có thể bị bong ra và di chuyển từ nơi này đến nơi khác theo sự luân chuyển của dòng máu. Đặc biệt các mảng xơ vữa có thể di chuyển đến hoặc hình thành trong các mạch máu lên não gây nên tình trạng thiếu máu não. Đặc biệt  khi mảng xơ vữa có kích thước lớn hoặc nhiều, có thể gây tắc nghẽn mạch máu não dẫn đến tình trạng đột quỵ não. 

Gan là cơ quan chính cho nhiều chuyển hóa dinh dưỡng trong cơ thể. Chính vì vậy khi chế độ ăn uống không hợp lý, có quá nhiều chất béo được hấp thu vào cơ thể, sẽ gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ.

Chính vì vậy, khi người bệnh bị mỡ máu cao nên gan luôn trong tình trạng quá tải để xử lý các thành phần mỡ xấu gây hại, khiến gan hoạt động quá công sức, không có thời gian nghỉ ngơi và phục hồi. Về lâu dài làm suy giảm chức năng gan và gây ra nhiều bệnh lý về gan mật khác.

Thuốc hạ mỡ máu hay hạ lipid máu là nhóm thuốc có tác dụng giảm cholesterol máu, giúp duy trì hàm lượng cholesterol máu trong cơ thể, từ đó giảm các nguy cơ mắc bệnh tim mạch hoặc đột quỵ.

Các nhóm thuốc chính sử dụng điều trị cao mỡ máu:

Đây là nhóm thuốc đầu tay được sử dụng để hạ mỡ máu. Nhóm statin còn được biết đến với tên khác là nhóm thuốc ức chế men khử HMG-CoA.

 

Cơ chế hoạt động của các statin là giúp hạ cholesterol trong máu bằng cách làm gia tăng loại cholesterol có lợi cho cơ thể (HDL-cholesterol) giúp thu gom các cholesterol xấu cho cơ thể (LDL-cholesterol), giảm tân tạo cholesterol mới ở gan từ đó giúp làm giảm cholesterol trong máu. 

Bên cạnh đó, nhóm Statin còn có tác dụng làm tăng số lượng thụ thể của LDL-cholesterol,gia tăng sự thoái hóa từ đó giảm loại cholesterol gây hại xuống mức thấp nhất. 

Một số thuốc nhóm statin phổ biến hiện nay như: atorvastatin, rosuvastatin, simvastatin, … 

Nhóm fibrat cũng là một nhóm thuốc khác được sử dụng phổ biến để điều trị hạ mỡ máu.

Thuốc nhóm Fibrat là các chất chủ vận với receptor nhân anpha-PPAR, giúp điều hòa gen chuyển hóa Lipid. Các thuốc nhóm Fibrat có tác dụng làm tăng hoạt tính của enzym Lipoprotein lipase khi gắn vào receptor của enzym Lipoprotein lipase. Enzym Lipoprotein lipase có tác dụng làm tăng thủy phân Triglyceride trong các loại lipoprotein như LDL, IDL, VLDL Cholesterol.

Ngoài ra thuốc nhóm Fibrat còn làm tăng số lượng các thụ thể tiếp nhận HDL-Cholesterol (chủ yếu là thụ thể Apo-I, Apo-II) từ đó tăng tổng hợp HDL-Cholesterol.

Các thuốc trong nhóm fibrat bao gồm: Fenofibrat, ciprofibrat, berafibrat…

Nhóm renin là nhóm thuốc thường dùng phối hợp với nhóm statin hoặc không dung nạp với statin.Nhóm renin bao gồm các thuốc cholestyramin, colestipol…. Đặc biệt các thuốc nhóm renin không được dùng trong trường hợp triglycerid tăng quá cao.

Ngoài ra còn có một số thuốc trong các nhóm khác cũng được sử dụng để phối hợp điều trị cao mỡ máu như: Nhóm ức chế sự hấp thu cholesterol, Nhóm acid béo không bão hòa omega-3, Điều trị thay thế bằng hormone sinh dục nữ estrogen

Dựa vào tình trạng mức độ mỡ máu và cơ địa của mỗi bệnh nhân mà thời gian mỗi đợt điều trị sẽ kéo dài bao lâu. Việc điều trị cho bệnh nhân mỡ máu cao sẽ tiến hành theo từng đợt.

Chính vì vậy người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ trong việc sử dụng thuốc về cả thời gian và liều lượng  để có kết quả tốt nhất. Đặc biệt khi kết thúc một chu kì hay liệu trình điều trị thì cần ngưng thuốc, người bệnh tuyệt đối không tự ý mua thuốc bên ngoài về và sử dụng tiếp tục mà chưa có chỉ định của bác sĩ.

Ở những bệnh nhân không dung nạp thuốc hoặc xuất hiện nhiều tác dụng phụ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến bệnh nhân thì bác sĩ sẽ có chỉ định ngưng thuốc hoặc thay thế các nhóm thuốc khác cho bệnh nhân. Chính vì vậy trong quá trình sử dụng thuốc hạ mỡ máu và xuất hiện các dấu hiệu bất thường, các tác dụng phụ làm ảnh hưởng như tiêu chảy, mệt mỏi hay sốc phản vệ,…thì người bệnh cần ngưng thuốc ngay, thông báo cho bác sỹ điều trị để có hướng xử lý kịp thời.

Sau một chu kì hoặc kết thúc liệu trình điều trị, người bệnh cần tái khám theo đúng lịch hẹn để được bác sĩ đánh quá và kiểm tra về hiệu quả của phương pháp điều trị. Nếu kết quả điều trị tốt, mức độ mỡ máu đã giảm và ổn định, sức khỏe của bệnh nhân hồi phục tích cực, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh ngưng dùng thuốc. Thay vào đó, sẽ áp dụng các biện pháp điều trị không dùng thuốc khác như xây dựng lối sống lành mạnh kết hợp giữa chế độ ăn uống khoa học, tập luyện thể thao, người bệnh có ý thức trong việc duy trì sức khỏe, tránh tái phát bệnh.

Sử dụng thuốc giảm mỡ máu giúp đưa các chỉ số mỡ máu về mức bình thường và ổn định, từ đó giúp ngăn chặn tiến triển của bệnh đồng thời giảm nguy cơ mắc các biến chứng tim mạch như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực,..

Tuy nhiên cũng có nhiều tác dụng phụ xảy ra khi sử dụng thuốc hạ mỡ máu như:

Các thuốc hạ mỡ máu có thể làm tăng các men gan SGOT/SGPT từ đó gây rối loạn chức năng gan, khiến tế bào gan tăng sinh không kiểm soát, về lâu dài có thể dẫn tới hoại tử tế bào gan.

Đặc biệt khi tỷ lệ men gan SGOT/SGPT tăng lên gấp 3 lần bình thường bệnh nhân buộc phải ngừng thuốc đang sử dụng. Chính vì vậy bệnh nhân sử dụng thuốc hạ mỡ máu cần đi khám định kỳ các chỉ số men gan,để có sự điều chỉnh thuốc trong quá trình điều trị

Một số dấu hiệu có thể bắt gặp khi có chỉ số men gan cao như vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, chán ăn, nước tiểu sẫm màu,..người bệnh cần lưu ý và cần báo ngay cho bác sĩ điều trị. Đặc biệt ở những bệnh nhân bị viêm gan (cấp hoặc mãn tính), có men gan tăng kéo dài chống chỉ định dùng thuốc hạ mỡ máu.

Đây là một tác dụng dễ gặp ở bệnh sử dụng thuốc hạ mỡ máu. Ở những bệnh nhân sử dụng thuốc nhóm Statin có thể gặp phải triệu chứng đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy, táo bón, đau bụng, chán ăn…Thuốc hạ mỡ máu nhóm fibrat có thể khiến bệnh nhân bị rối loạn tiêu hóa như khó tiêu, táo bón

Các triệu chứng thường gặp nhất ở bệnh nhân dùng thuốc hạ mỡ máu là bệnh nhân cảm thấy nhức mỏi các khớp,cảm giác yếu cơ, đau cơ, lâu dần có thể dẫn tới teo cơ,liệt cơ.

Tác dụng có hại trên da

Một số triệu chứng dễ gặp trên da ở bệnh nhân sử dụng thuốc hạ mỡ máu là dị ứng da, ngứa, nổi mề đay,..

Đặc biệt thuốc nhóm statin có thể gây ra nên tình trạng nhầm lẫn,dễ quên, suy giảm trí nhớ, bệnh lý thần kinh vùng ngoại biên , chuột rút, bệnh lý thần kinh ngoại biên... ở một số bệnh nhân.

Trên đây là một số tác dụng phụ phổ biến và thường gặp ở bệnh nhân sử dụng thuốc hạ mỡ máu. Tuy nhiên không phải bất cứ bệnh nhân nào khi sử dụng thuốc hạ mỡ máu cũng gặp các tác dụng phụ này. Các tác dụng phụ gặp thường xuyên ở những bệnh nhân có nguy cơ cao như:người bệnh cao tuổi trên 65 tuổi, người uống quá nhiều bia rượu, người bệnh suy gan hoặc suy thận, những người có thể trạng yếu, thiếu cân, hoặc người bệnh sử dùng nhiều thuốc đồng thời điều trị các bệnh khác,..

Trên đây là những thông tin về thuốc hạ mỡ máu, bạn đọc có những thắc mắc cần tư vấn hãy liên hệ với Hệ thống Nhà thuốc Việt. Chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin đúng và đầy đủ nhất.